In een manege leer je meer dan alleen paardrijden

Wil je leren paardrijden? Misschien ben je een keer met een vriend naar zijn stal geweest of heb je geprobeerd op een paard van de buren te rijden. Hoewel dit leuk en lonend kan zijn, leer je in een goede manege de basis, zodat je het vanaf het begin goed doet. De paarden zijn zorgvuldig geselecteerd en gewend om door ruiters van alle niveaus te worden bereden en verzorgd. De instructeurs zijn goed opgeleid en weten precies waartoe je wel en niet in staat bent.

We bezochten Smedstad Ridsportcenter, een manege in Zweden, om kennis te maken met Maja Johansson, een van hun zes rij-instructeurs. Ze werkt voornamelijk met kindergroepen en pony's.
– De jongste ruiters in mijn minigroep zijn pas drie jaar oud. Ze rijden twintig minuten met een leider mee. Kinderen kunnen vanaf zes jaar lid worden van een 'echte' beginnersgroep. In de eerste vijf lessen leren de kinderen om te gaan met paarden. Ze leren hoe ze hun paard voor en na de les moeten verzorgen. Ze leren bijvoorbeeld hoe ze hun paard moeten zadelen en optuigen, het paard naar de rijstal te brengen en op het paard te gaan zitten. We moedigen ouders aan om daarbij aanwezig te zijn, zodat ze het ook leren en zich veilig voelen bij de paarden. We houden ook regelmatig cursussen voor ouders waar ze leren hoe en waarom we dingen doen en hoe ze de lichaamstaal van de paarden kunnen lezen. Het help de kinderen enorm als hun ouders erbij kunnen zijn, zegt Maja.

Rijgroepen voor alle leeftijden

Maneges hebben beginnersgroepen voor alle leeftijden, ook voor volwassenen. Sommige maneges houden kampen voor beginners, wat een geweldige manier kan zijn om je rijlessen een vliegende start te geven. Nadat je meer gevorderd bent, zijn er verschillende groepen en specialisaties waaruit je kunt kiezen, zodat je kunt blijven leren op het niveau en in de discipline die het beste bij jou passen. Een grote manege heeft meer paarden en groepen waaruit je kunt kiezen, dus is het gemakkelijker om een groep te vinden die past bij wat je wilt leren.

Stoppen, starten en sturen

Maja kreeg haar eerste pony toen ze negen jaar oud was. Ze heeft deelgenomen aan spring-, dressuur- en paardenproeven. Aanvankelijk werkte Maja als kapster voordat ze van baan veranderde.
– Ik had het gevoel dat ik liever met paarden wilde werken, dus liet ik me omscholen tot rij-instructeur. Ik heb onder andere didactiek en pedagogiek gestudeerd, dat wil zeggen de methodiek om les te geven. De manier waarop de instructeur lesgeeft, is natuurlijk afhankelijk van wie ze lesgeeft: kinderen of volwassenen en wat de leerlingen willen leren. Een van de voordelen van het leren paardrijden op een manege is dat zij een leerplan hebben. Je begint bij de basis en leert gaandeweg nieuwe dingen. Het eerste wat Maja beginners leert, is het paard te laten stoppen, te laten lopen en te sturen. Al vroeg oefenen ze met het paard over balken te stappen, zodat de leerlingen dat gevoel hebben wanneer ze gaan leren springen. Ze maken ook korte ritjes in de natuur en rijden kleine heuvels op en af om hun evenwicht te leren bewaren. Naarmate de leerlingen vorderingen maken, worden de lessen geleidelijk aan moeilijker.

Leer meer dan alleen het rijden

In het Smedstad Ridsportcenter wordt lesgegeven aan groepen tot gevorderd C dressuur en 110 cm springen.
– Ik denk dat het leukste om te leren paardrijden op een manege is dat je zoveel meer leert dan alleen paardrijden. Je leert bijvoorbeeld hoe je een paard moet verzorgen en gezond moet houden, welke voeding het nodig heeft en hoe je zijn gedrag kunt begrijpen en lezen. Je leert alles wat je moet weten als je ooit zelf een paard zou hebben. Je oefent bijvoorbeeld het veilig inladen van een paard voor transport, zodat je dit onder de knie hebt als je zelf je eerste paard zou aanschaffen en mee naar huis zou nemen. Zelfs als je nooit een eigen paard zou krijgen, leer je toch de meeste dingen die ook de eigenaar van een paard kan en weet.

De uitrusting die je nodig hebt op de manege

In het begin heb je alleen comfortabele kleding, een lange broek en schoenen met lage hakken nodig. Een rijhelm is verplicht, maar op de meeste maneges kun je voor de eerste paar lessen een helm van hen lenen.
– Een helm bewijst alleen zijn nut als die goed past, dus wordt het aangeraden zelf een helm aan te schaffen. De nieuwste helmen zijn verstelbaar en gaan meestal lang mee. Maar als je van je paard valt en je hoofd stoot of je helm laat vallen op een stenen vloer, moet je een nieuwe kopen. Zorg dus altijd goed voor je helm.
Als je paardrijden leuk bent gaan vinden en je wilt meer leren, kun je een rijbroek aanschaffen. Bij rijbroeken zitten de naden op de juiste plaats die niet kunnen gaan irriteren. Laarzen met een stalen neus zijn ook belangrijk om je voeten te beschermen als een paard per ongeluk op je voet gaat staan.
– Voor kinderen raden we meestal laarzen en chaps of leren rijlaarzen aan. Kleine kinderen zijn niet sterk genoeg om goed te zitten als ze rubberen rijlaarzen aan hebben. Voor springen en buitenrijden is een veiligheidsvest te overwegen.

Maja's tips voor beginners

1) Ga ruim van tevoren naar de manege zodat je genoeg tijd hebt om voor je paard te zorgen. Als het paard bij een les vóór jouw les is gebruikt, neem dan een ander paard. Het is belangrijk om je te ontspannen en tot rust te komen. Het heeft weinig zin om te gaan paardrijden als je zenuwachtig bent.

2) Kijk hoe andere mensen rijden. Van kijken leer je veel.

3) Het loont de moeite om rustig de tijd te nemen. Zorg dat je wat je hebt geleerd, goed onder de knie hebt voordat je iets nieuws gaat leren. Zo is het goed om tijdens het stapvoets lopen en draven goed in het zadel te kunnen blijven zitten voordat je gaat galopperen.